گزارش کارآموزی شرکت برق شهرستان جنوبی کرمانشاه در 45 صفحه ورد قابل ویرایش

فهرست مطالب

عنوان صفحه

فصل اول : مقدمه 1

- تاریخچه صنعت برق 5

- فلسفه وجود پستهای فشار قوی 7

- سیستم قدرت 9

1- پست 9

2- بهره برداری از پستهای برق 10

- شرح وظایف اپراتور پستهای 230 کیلو ولت 12

الف – وظایف اپراتور شبکار 13

ب – وظایف اپراتور روزکار 15

فصل دوم ترانس و ملحقات آن 17

- تعریف ترانسفورماتور 18

- تلفات ترانسفورماتور 21

- انواع ترانسفورماتور از نظر تعدادفاز 22

- ترانسفورماتور جریان C.T 27

- ترانسفورماتورهای ولتاژ V.Tو P.Tو C.V.T 32

فصل سوم : رله های حفاظت خط وترانس 35

1- حفاظتهای ترانسفورماتور 36

- رله بوخهلتس 36

- رله جریان زیاد با زمان معکوس 38

- رله دیفرانسیل 39

- رله ارت فالت 39

- رله اضافه جریان 40

- رله جریان زیاد با زمان ثابت 40

2- حفاظت خط 41

- رله دیستانس 41



فهرست مطالب

عنوان صفحه




فصل چهارم : کلیدهای قدرت 42

- کلیدهای فشار قوی 43

- قطع کننده یا سکسیونر 46

-قطع جرقه در کلیدهای فشار قوی 46

- کلید قدرت یا دژنکتور 50

- کلیدهای تمام روغنی 51






پیش گفتار:

پیشرفت صنعتی ودرنتیجه ، بالا رفتن استاندارد زندگی بشرتوسعه منابع انرژی واستفاده ار آنها امکان پذیر می گرداند . با افزایش مصرف انرژی ، منابع انرژی نیزاز لحاظ تنوع ومیزان تولید افزایش یافته است . ازمیان انواع انرژیهای مورد استفاده ، انرژی الکتریکی به لحاظ اینکه باعث آلودگی محیط زیست نمی شود ، درزمان نیاز قابل تولید است به آسانی به صورتهای دیگر انرژی قابل تبدیل بوده وهمچنین قابل انتقال وکنترل می باشد بیش از انواع دیگرانرژیها مورد توجه بشرقرارگرفته است . امروزه سیستم های انرژی الکتریکی نقش اساسی را درتبدیل وانتقال انرژی درزندگی انسان بازی می کنند.

تولید قدرت خطوط انتقال ، وسیستم های توزیع انرژی .

به این ترتیب ، قدرتهای تولید شده درنیروگاهها ازطریق خطوط انتقال به محلهای مصرف می رسند.



رشد سیستم های قدرت الکتریکی :

قبل ازقرن نوزدهم میلادی وسایلی مانند شمع وبعضی ازانواع چربیها تنها منابع تأ مین روشنایی ودراواسط قرن نوزدهم چراغ گازی عموما" عملی ترین وسالم ترین وسایل روشنایی بشمارمی رفتند . گرچه تاآن زمان تحقیقات ارزنده ای ازیک طرف توسط فاراده وهانری درزمینه تولید الکتریسته وازطرف دیگر توسط بعضی دانشمندان وبخصوص ادیسون درزمینه استفاده ازالکتریسیته درملتهب نمودن بعضی مواد وبالاخره تکامل لامپ های ملتهب وساخت آنها بوجود آمد.

اولین سیستم های قدرت تحت عنوان ( شرکت های روشنایی ) درحدود سال 1880 میلادی بوجود آمدند ومعروفترین آنها شرکت روشنایی پرل استریت درنیویورک بودکه توسط ادیسون تأسیس شده بود. قدرت الکتریکی این سیستم توسط ژنراتور DC تأمین میشد وتوسط کابل های زیرزمینی توزیع می گردید ، بارهای این سیستم نیز فقط لامپ های ملتهب بودند. بعد ازآن شرکت های روشنایی محلی به سرعت دراروپا وآمریکا رشد کردند. دراواخرقرن نوزدهم موتورالقائی جریان متناوب AC اختراع شد ومصرف انرژی الکتریکی تنوع بیشتری یافت .

درسال 1885 جرج وستینگهاوس اولین سیستم توزیع جریان متناوب راکه انرژی 150 لامپ را تأمین می کرد نصب کرد ودرسال 1890 اولین خط انتقال AC بطول 21 کیلومتر مورد بهره بهرداری قرارگرفت . اولین خطوط انتقال ، تک فاز بودند، انتقال قدرت توسط جریان متناوب ، بخصوص سه فاز بتدریج جایگزین سیستم های DC شد . دلیل عمده جایگزینی سیستم های AC ترانسفورماتورها بودند که انتقال انرژی الکتریکی درولتاژی بالاتر از ولتاژ یا باررا امکان پذیر می کردند ، ضمن اینکه قابلیت انتقال قدرت بیشتری رانیز داشتند.





کلیات :

درسیستم های انتقال DC قدرت تولید شده توسط ژنراتورهای AC از طریق ترانسفورماتور ویک سوکننده الکترونیکی به خط انتقال DC داده میشود . یک اینورترالکترونیکی ، جریان مستقیم رادرانتهای خط به جریان متناوب تبدیل می کند تا بتوان ولتاژآنرا بایک ترانسفورماتور جهت مصرف کننده ها کاهش داد . مطالعات اقتصادی اغلب نشان داده است که برای خطوط کوتاهتر ازحدود 560 کیلومتر استفاده ازخطوط انتقال هوائی DC مقرون به صرفه نیست .

بعد ازاینکه طرح توربینها ی بخارتوسط پارسون ارائه شد قدرتهای تولید شده با این توربین ها بیشترین محبوبیت رابرای طراحان سیستم ها بهمراه آورد . فرکانس معرفی توربین های بخار باسرعت زیاد لزوم افزایش فرکانس واستاندارد کردن فرکانس یک سیستم مطرح شد. با استاندارد کردن فرکانس ، امکان اتصال سیستم ها به یکدیگر نیز بوجود می آمد. امروزه عموما" فرکانس های 50 و60 هرتز درسیستم های قدرت مورد استفا ده می باشند. امکان اتصال سیستم های قدرت کوچکتروبوجود آمدن سیستم های بهم پیوسته باعث رشد وبزرگ شدن سیستم های قدرت گردید.

همزمان بابزرگ شدن سیستم های قدرت ورشد مصرف ، عناصرسیستم های قدرت نظیر ژنراتورها وترانسفورماتورها تکامل بیشتری یافتند وبه عنوان مثال : ظرفیت کل نصب شده درسال 1982 درکشود آمریکا نزدیک به 600/000 مگاوات بوده است که توسط 5/2 کیلووات رابرای هرنفرنشان می دهد .

تاسال 1917 سیستم ها ی قدرت بصورت واحدهای مستقل استفاده می شدند.

تقاضای مصارف زیاد انرژی الکتریکی ونیاز به قابلیت اطمینان زیاد ، موضوع ، مهمی پیش آورد . بهم پیوستن سیستم ها ازلحاظ اقتصادی مقرون به صرفه است ، زیرا ماشینهای کمتری بعنوان رزرو ، برای شرایط بهره برداری ساعات پیک مورد نیاز سیستم ها درشرایط وقوع اتصال کوتاه وخطاهای دیگر موجب ایجاد اختلال درکل سیستم بهم پیوسته خواهد بود ولذا باید رله ها وکلیدهای مناسبی درمحل اتصال سیستم ها نصب نمود.

بهره برداری ازیک سیستم قدرت ، بهبود به شرایط کارسیستم وتوسعه سیستم برای آینده نیاز به مطالعه بار، محاسبات خطاها ، طرح وسائل حفاظتی ومطالعه پایداری سیستم دارد. همچنین استفاده ازکامپیوتر درانجام محاسبات فوق الذکرازاهمیت خاصی برخودردار است .

تاریخچه صنعت برق درایران :








درسال1283 هجری شمسی بانصب یک ژنراتور 400KW توسط حاج امین الضرب درخیابان چراغ برق تهران ، استفاده ازانرژی الکتریکی درایران آغازشد. تاسال 1338 تنها چند نیروگاه دیگر به ظرفیتهای 1 و2 و 6 و 8 مگاوات مورد بهره برداری قرارگرفتند. درسال 1338 نیروگاه طرشت باظرفیت چهارواحد توربین بخار وتولید جمعا" 50 مگاوات به عنوان اساسی ترین منبع تولید برق درایران به شمار میرفت .

باتشکیل وزارت آب وبرق درسال 1343 که بعدا" به وزارت تغییر نام داد . وظایف شرکتهای برق پراکنده به این وزارتخانه محول گردید . درپایان سال 1360 ظرفیت نصب شده درکل کشور به بیش از 11/800 مگاوات رسید که نشان دهنده 305 وات برای هرنفر بود . دراین سال نیروگاههای آبی تقریبا" 27/5 درصد تولید نیروگاههای کشور راتشکیل می دادند.



سیستم قدرت :

عبارتند است از: مجموعه مراکزتولید انتقال وتوزیع انرژی برق.

مراکزتولید انرژی برق بدلایل فنی واقتصادی درمکانهای خاصی احداث می گردند که معمولا" باشهرها وکارخانجات ومحل های مصرف برق فاصله زیادی دارند لذا ازطریق خطوط وپست ها ، برق تولیدی نیروگاهها رابه مراکز مصرف برق انتقال می دهند وازطریق شبکه توزیع دراختیار مشترکین ومصرف کنندگان قرار می دهند.

هرسیستم ازتعداد زیادی نیروگاه – خطوط وپستهای انتقال وتوزیع تشکیل می گردد که درهریک ازقسمتهای مذکور دستگا هها وتجهیزات فراوان ، مختلف ومتنوعی مستقر هستند که هرکدام کاری راانجام می دهند یانقشی رابرعهده دارند . بعد ازنیروگاه که انرژی برق راتولید می کند پست ها یا تبدیل گاهها مهمترین قسمت سیستم قدرت می باشند.

1- پست :

پست یا تبدیل گاه عبارت است از مجموعه دستگاهها وتجهیزاتی که درمدار سیستم قدرت قراردارند وکارانتقال یاتوزیع انرژی برق را انجام می دهند. مهمترین دستگاه موجود درهرپست ، دستگاه یادستگاه های ترانسفورماتور (مبد ل) میباشد.

چون ولتاژ خروجی ژنراتور حداکثر 20 کیلوولت می باشد برای انتقال آن به مراکز مصرف بایستی آنرا تاحد امکان افزایش دهند تا انتقال آن ممکن واقتصادی باشد.ودرمحل مصرف کاهش ولتاژ توسط دستگاه ( ترانسفورماتور) انجام می گیرد . که درمبحث ترانس درباره چگونگی این عمل بحث خواهیم کرد .

باتوجه به نقش وعملکرد ( پست ) در( سیستم قدرت) اهمیت بهره برداری ازآن معلوم می شود.

2- بهره برداری از پستهای برق :

بهره برداری ازهردستگاه یاسیستم ، اصول وقواعد خاصی دارد که آگاهی ازآنها برای بهره بردار آن لازم وضروری است وبه همین دلیل است که سازندگان دستگاه ها ، کاتولوگ ، دستورالعمل وراهنمای بهره برداری ونحوه کارواستفاده ازآنها راتهیه ودراختیار استفاده کنندگان قرار می دهند.

برهمین اساس پست های برق نیزبرای تک تک دستگاه ها ومجموعه دستگاهها وتجهیزات مستقردرآنها دارای اصول وضوابط ویژه بهره برداری میباشند . چون بهره برداری ازپست تابع بهره برداری ازسیستم قدرت می باشند.

بهره بردار کسی است که کاربهره برداری ازیک دستگاه یاسیستم رابرعهده دارد .

شرط لازم برای بهره برداری ازهردستگاه علاوه برصلاحیت ، شایستگی وتوانایی فردی ، شناخت دستگاه واطلاع ازاصول وضوابط بهره برداری ازآن دستگاه است .

بهره بردار پست کسی است که مسئولیت بهره برداری از کلیه دستگاهها وتجهیزات مستقر درپست را برعهده گرفته است . این شخص برای آنکه بتواند درکار خودموفق باشد بایستی ازوظایف ومسئولیتهای خود دربهره برداری آشنا باشد. بعضی این وظایف عبارتند از:

1- باصنعت برق وقسمتهای مختلف ( تولید- انتقال وتوزیع ) سیستم قدرت آشنایی داشته باشد.

2- دستگاهها وتجهیزات مستقر رابشناسد وعلت وجود وکارهریک رابداند.

3- باسیستم های کنترل، فرمان ، حفاظت واندازه گیری پست آشنا باشد.

4- با اصول وضوابط بهره برداری یکایک ومجموعه تجهیزات پست آشنا باشد.

5- هرپست جزئی ازسیستم قدرت است لذا بهره برداری ازآن نیز تابع بهره برداری سیستم قدرت است بنابراین بهره بردار پست بایستی بادرنظر گرفتن اصل فوق ، کار بهره برداری پست راانجام دهد.

6- حالت عادی وغیر عادی دستگاهها راتشخیص دهد.

7- هنگام بروز حادثه درسیستم تحت بهره برداریش بتواند باتصمیم گیری صحیح وسریع اقدامات وعملیات لازم را جهت جلوگیری ازصدمه دیدن دستگاهها به عمل آورد.

8- پس ازرفع اشکال وحادثه بتوانند سیستم رابه حالت عادی برگرداند.

9- توانایی وصلاحیت خویش رادرانجام مانور وعملیات قطع ووصل ، خارج کردن وبحالت عادی درآوردن سیستم رانشان دهد.

10- موقعیت پست تحت بهره برداری خودرادرشبکه سراسری برق ونحوه ارتباط الکتریکی آن راباسایر پستها ونیروگاهها بداند.

11- ازوضعیت خطوط ورودی وخروجی پست ، مبدأ ، مقصد، ومشخصات دیگر آنها اطلاع داشته باشد.

12- درهنگام شیفت وحضور درپست ، خودرا درحالت آماده باش بداند وهر لحظه منتظر پیام ودرخواستی دررابطه با وضعیت خطوط ، ترانسها و... ازجانب مسئولین ودیسپاچینگ باشد.

13-احساس مسئولیت جدی ودلسوزی دربهره برداری ونگهداری ازتجهیزات پست.

شرح وظایف اپراتور:

اپراتورپستهای 230 کیلوولت



- تحویل گرفتن پست ازاپراتور قبلی طبق مندرجات دفترگزارش وبررسی وقایع درساعات عدم حضور درپست .

- همکاری با اپراتورشیفت درزمینه تهیه آمارهای بهره برداری ونظارت برکار اکیپ های مراجعه کننده به پست تحت پوشش .

- بازدید متناوب از محوطه وتأسیسات ، تجهیزات وساختمان پست وگزارش هرگونه معایب احتمالی به سرپرست مربوطه طبق رویه های اجرا وتکمیل فرم های بازدید روزانه ماهیانه وفرمهای گزارش اشکالات پست .

- گزارش دقیق حوادث مربوطه به شبکه وتکمیل فرمهای مخصوص وتسلیم آن به سرپرست مربوطه .

- انجام مانوراضطراری طبق دستورمرکز کنترل درصورت عدم حضور اپراتور مسئول دراطاق فرمان.

- یادداشت ارقام کنتورها درساعات مقرره ومحاسبه انرژی مربوطه.

- تکمیل دفتر کارت آمپر درمدت شیفت .

- کنترل انجام برنامه بازدید وتعمیرات پیشگیرانه .

- انجام مانور طبق دستور اپراتور شیفت .

- رعایت اصول کیفی درانجام وظایف ومسئولیتهای محوله بمنظورپاسخگویی به نیازمندیهای نظام کیفیت .

- انجام سایرامور ارجاعی مرتبط باشرح وظایف.



الف : وظایف اپراتور شبکار.

1- مطالعه دقیق موارد ثبت شده دردفتر گزارش روزانه ( جهت آگاهی ازوضعیت کلی پست ، تجهیزات ، خطوط منشعب از پست وسایردستگاههای موجود درپست ) قبل ازامضاء دفتر گزارش روزانه وترک اپراتور روزانه وترک اپرتور شیفت قبل.

2- بازدید از تجهیزات سوئیچ یارد،خطوط منشعب ازپست ، اطاق فرمان ، اطاق باطری شارژرها ، کمپرسورها ، منابع فشرده و... ثبت وضیعیت کلی آنها دردفتر گزارش روزانه .



ترانسفورماتورهای قدرت سه فاز:

این نوع ترانسها دارای سه پیچک به عنوان سیم پیچی اولیه وسه پیچک به عنوان سیم پیچی ثانویه هستند وبسته به نوع استفاده ای که ازاین ترانس می شود نوع اتصال درسیم پیچ های اولیه وثانویه آنها تغییر می کند:

درسیم پیچ اولیه وثانویه ترانسفورماتورها سه نوع اتصال رایج است .

1- اتصال ستاره

2- اتصال مثلث

3- اتصال زیگزا گ

اتصال ستاره مطابق شکل زیرسه سرپیچک بهم متصل می شود وسردیگرسه پیچک آزاد می ماند تا برای دادن ورودی به آن یاگرفتن خروجی ازآن استفاده شود.

اتصال مثلث :

درشکل زیر انتهای هر پیچک به ابتدای پیچک بعدی متصل می شود دونوع نمایش شماتیک ازاتصال مثلث دیده می شود . دراتصال مثلث ولتاژ هر پیچک با ولتاژ خط مساوی می باشد ولی جریان هرپیچک برابر ازجریان خط کوچکتر است .











اتصال زیگزاگ :

مطابق شکل زیرهرفاز ازدوپیچک تشکیل شده است که روی دوبازوی مختلف ازهسته بسته شده اندمعمولا" هرپیچک روی یک بازوی بسته با پیچک مربوطه به همان فاز که روی بعدی تهیه شده درجهت عکس سری می شوند این نوع اتصال رازیگزاگ مخالف گویند درصورتی که دوپیچک روی دوبازوی مختلف هم جهت باهم سری شوند اتصال زیگزاگ موافق خواهیم داشت معمولا" اتصال زیگزاگ مخالف بکاربرده میشود دراتصال زیگزاگ جریان هردوپیچک سری باجریان خط مساوی است ولی مثل حالت ستاره ، ولتاژ هر3 فاز نسبت به مرکز زیگزاگ برابر کوچکتر ازولتاژ خط میباشد.

با توجه به فرمهای مختلفی که برای اتصال هریک ازسیم پیچها ی اولیه وثانویه ذکرشده یک ترانس سه فاز به صورت یکی از ترکیبات زیربسته

می شود:

الف : اتصال ستاره به ستاره د- اتصال ستاره به زیگزاگ

ب: اتصال ستاره به مثلث ه- اتصال مثلث به مثلث

ج: اتصال مثلث به ستاره ی- اتصال مثلث به زیگزاگ

هرکدام از نوع اتصالات بالا برای موقعیت خاصی مناسب هستند.







اتصال ستاره – ستاره :

چون روی هرپیچک دراتصال ستاره ولتاژ قرارمی گیرد لذا ماده عایقی کمتری درمقایسه با اتصال مثلت که تمام ولتاژ خط روی هرپیچک می افتد لازم می باشد وازاین لحاظ برای ولتاژ های بالا مناسب تراست. از اتصال ستاره – ستاره درمرتبط کردن دوشبکه فشارقوی ( باولتاژ زیاد) استفاده می شود که اصطلاحا" به آن ترانسفورماتور کوپلاژ گفته میشود.

اتصال ستاره – مثلث :

باتوجه به اینکه جریان درهرپیچک دراتصال مثلث برابر کمتراز جریان خط است لذا می توان گفت که همانطوریکه اتصال ستاره برای ولتاژهای بالا مناسب است اتصال مثلث برای جریانهای بالا مناسب می باشد.

ازاتصال ستاره – مثلث درمرتبط ساختن یک شبکه فشارقوی مثلا"

K2o( 23 / 400) بایک شبکه باولتاژ پائین شبکه ku63 استفاده میشود.

اتصال مثلث – ستاره :

باتوجه به مطالبی که گفته شد می توان پی برد که اتصال مثلث ستاره نیز برای مرتبط کردن دوشبکه یکی با ولتاژ زیاد ودیگری با جریان زیاد بکار می رود معمولا" خروجی واحد نیروگاهها را بوسیله چنین ترانسفورماتوری به شبکه مرتبط می کنند.







اتصال ستاره – زیگزاگ :

درترانسفورماتورهای محلی وتوزیع الکتریسیته استفاده می شود زیرا دراین محلها به سیم نول احتیاج داریم وبارگیری ازیک فاز وسیم نول برای ما اهمیت زیاد دارد بطور کلی درقدرتهای کم برای توزیع الکتریسته از اتصال ستاره – زیگزاگ استفاده می کنیم .

ترانسفورماتورجریان (CT) :

جهت اندازه گیری وهمچنین سیستم های حفاظتی لازم است که ازمقدار جریان جهت اندازه گیری استفاده می نماییم بایستی جریان راکاهش داد وازاین جریان به این دستگاههای اندازه گیری استفاده نماییم ابتکارتوسط ترانسفورماتورهای جریان انجام می شود برای مثال یک نوع ترانسفورماتور جریان با نسبت تبدیل را درنظرمیگیریم به این معنی است که اگرازخط 1000 آمپرجریان عبورکند این ترانسفورماتور بتواند آنرا به 5 آمپرتبدیل نماید که این پنج آمپر به راحتی قابل اندازه گیری توسط یک آمپر متر کوچک می باشد.

رله دیفرانسیل : ( RELAY DIFRENTIAL )

رله دیفرانسیل که مهمترین حفاظت ترانس قدرت است زمانی عمل می کند که اتصال به صورت ارت فالت یا حلقه به دوفاز ویا به هرنحوه دیگردرداخل ترانس ویاخارج ترانس درمحدوده CT های طرف فشارقوی وفشار ضعیف صورت می گیرد این نوع رله ها همانطوری که ازنامش پیدا است برااساس تفاوت جریان کارمیکند بدین ترتیب جریان درابتدا وانتهای وسیله ای که باید حفاظت شودرامی سنجد وباهم مقایسه می کند . اگر دوجریان یکی نباشد رله دیفرانسیل عمل می کند ازاین رله برای حفاظت ترانسها وباسبارها استفاده میشود.

به طورخلاصه رله دیفرانسیل مانند ترازویی است که تعادل دوطرف جریان ورودی وخروجی ترانس راسنجش می کند ودرصورت توازن هیچگونه عکس العملی نشان نمی دهد . لذا درصورتی که ناهمانگی بین ورودی وخروجی ترانس یا باسبارپیش آید باصدا درآوردن بوق یاچراغ اپراتوررا موظف به بررسی می نماید. درصورت بروز اشکال سریعا" ترانسفورماتور را ازمدارخارج وایزوله مینماید : عواملی که باعث تحریک رله می شوند عبارتند :

1-جریان الکتریکی 2- ولتاژ الکتریکی 3- فرکانس 4- حرارت 5- گاز



رله ارت فالت : FAULT RELAY EARTH

این رله که برای حفاظت خط وترانس به کارمی رود کارش این است که اگر اتصال فاز بازمین پیش آید اتصالی راحس میکند وباعث عملکرد رله میشود.



رله اضافه جریان : OVER CARRENT RELAY

این رله برای حفاظت خطوط وترانسفورماتورها بکارمیرود وکارش این است که اگر به هردلیلی ازخط مربوط ویاترانس جریان زیاد کشیده شود باعث عملکرد رله می شود .

عملکرد این رله به دودسته تقسیم میشوند :

1- رله جریان زیاد بازمان ثابت

2- رله جریان زیاد بازمان معکوس

رله جریان زیاد بازمان ثا بت :

این رله ازیک رله جریان زیاد ویک رله زمانی تشکیل شده است ا بتدا رله جریان زیاد عمل می کند وبه رله زمانی فرمان میدهد رله زمانی نیزپس از مدتی که قابل تنظیم است عمل کرده وفرمان قطع دیژنکتور راصادر می نماید . اشکال این رله ها این است که چون زمان تنظیمی آنها مقدار ثابت ومعینی است این زمان تنظیمی اصولا" برای فالت های شدید رقم خیلی زیاد وبرای فالت های گذرا وخفیف خیلی کم محسوب میشود زیرا ازرله اورکانت انتظار می رود که درهنگام فالت شدید سریعا" وبدون زمان قطع کند.

نصب راکتوردرپستهای فشارقوی به دوصورت انجام می گیرد . یکی سری ، ودومی به صورت موازی درمدارقرارمی گیرند. بصورت سری برای محدود کردن جریان اتصال کوتاه یا اینکه بصورت موازی درمدارقرارمی گیرند که دراینحالت ضریب قدرت راتغییر داده واصولا" برای کاهش ولتاژ درشرایط اضطراری شبکه استفاده می شود درموقعی که خطوط طولانی فشار قوی بدون بار بوده وبخاطر خاصیت خازنی خطوط ، ولتاژ شبکه به مقدار زیادی افزایش یافته باشد که در اینحالت ازراکتور استفاده می شود .

(2) حفاظت خط :

رله دیستانس : DISTANCE RELAY

رله دیستانس برای حفاظت خطوط فشارقوی مورد استفاده قرارمی گیرد وخاصیت آن این است که ازمحل نصب رله می توان تمام طول خط را محافظت کرد عملکرد رله تابعی ازامپدانس خط درمحل رله می باشد وچون امپدانس با ازدیاد طول خط افزایش می یابد بنابراین می توان گفت که عملکرد رله تابعی ازفاصله نقطه اتصالی تامحل نصب رله می باشد به همین جهت به آن رله فاصله نیز می گویند . هرچه فاصله محل اتصال کوتاه ازرله نیزدورترباشد مقدارامپدانس که توسط رله مشاهده می شود بیشتر بوده ورله دیرترعمل میکند.تنظیم رله دیستانس مرحله ای می باشد مثلا" اگر اتصالی درفاصله 80% ازطول خط باشد اصطلاحا" درزون یک بود ه وبطورلحظه ای عمل می کند واگردرفاصله 80% تا 120% خط اتصال باشد رله درزون 2 بوده واتصال را با نیم ثانیه قطع میکند.

به منظور اززون بندی رله ، تقسیم بندی محدوده عملکرد آن به چند منطقه (یا زون ) وانتخاب تأخیر زمانهای متفاوت برای فرمان قطع زونهای مختلف می باشد وهدف از آن تأمین حفاظت ذخیره برای خطوط بعدی علاوه برحفاظت اصلی خط مورد نظر می باشد.