*مقاله درمورد حرکات اصلاحی و درمانی ،بررسی ضعفها و ناهنجاری های اکتسابی*

مقدمه :

موضوع مورد مطالعه در حرکات اصلاحی و درمانی ،بررسی ضعفها و ناهنجاری های اکتسابی دستگاه استخوانی ،عضلانی و مفصلی افراد جامعه است.

این ناهنجاریها عموما به دلایلی چون عادات حرکتی نامناسب ،فقر حرکتی ،شرایط نامناسب محیطی و با مشخصه تدریجی بودن، بویژه در دوران کودکی و سنین رشد ، بروز کرده است . این اختلالات هنوز آنقدر شدت نیافته اند که مشکلات جدی برای فرد مبتلا ایجاد کرده او را به دست جراح ارتوپد بسپارند یا او را ناگزیر از استفاده از وسایل کمکی و انواع بریسها و پروتزها نمایند و عنوان بیمار به فرد اطلاق شود. بنابر این امکان بهبود و اصلاح از طریق حرکات جبرانی و ورزشهای درمانی وجود دارد همچنین به دلیل گسترش ورزش حرفه ای و اماده سازیهای طاقت فرسای ورزشکاران در طول تمرینها و مسابقات ،تغییرات نامطلوب اسکلتی این افراد و به عبارتی پدیده «سازگاری های نامناسب عضلانی – اسکلتی » ورزشکاران مورد مطالعه ویژه شاخه حرکات اصلاحی و درمانی قرار می گیرد . شناسایی زمینه های بروز تغییرات نامطلوب قامت در رفع آنها اکنون در مرکزتوجه حرکات اصلاحی و ددرمانی «تعادل ساختار فیزیکی بدن»یا همان «وضعیت بدنی »است . شایان ذکر است که وضعیت بر عهده بخشهای متفاوت توانبخشی چون حرکات درمانی ،آب درمانی ، الکتروتراپی ،کار درمانی و اندام مصنوعی است . لکن علی رغم این اشتراک توجه به مهمترین نکات افتراق ذکر شده در جدول 3 بیانگر حدود کارکرد شاخه حرکات و ورزشهای اصلاحی در تربیت بدنی و علوم ورزشی خواهد بود.

حرکات اصلاحی و هدف آن

حرکات اصلاح شاخه ای تربیت بدنی به شمار می رودکه در صدد اصلاحئ بر طرف کردن ضعف ها و ناهنجاریهای مختلف عضلانی ، ارگانیکی و هماهنگی و تعادل ، با استفاده از حرکات و برنامه های دقیق و اصولی ورزشی می باشد . بدیل تربیت ، می توان گفت که کلیة حرکات و فعالیت های بدنی و ورزشهایی که برای درمان و اصلاح ضعف ها و نا هنجاریهای بدنی بکار می رود حرکات اصلاحی نامیده می شود .

حرکات اصلاحی بعد از مطالعة دقیق و شناخت علل و عوامل بروز نا هنجاریهای مختلف بدنی و ارگانیکی بدنی بوسیلة متخصصین و کارشناسان حرکات اصلاحی و حرکت درمانی به افرادی که دچار ضعف های مختلف وضعیتی هستند ، توصیه و تجویز می گردد .

تمرینات و حرکات اصلاحی می تواند قدرت عضلانی ، انعطاف پذیری ، تسریع و تسهیل جریان گردش خون و تنفس ، قدرت تعادل و هماهنگی بدن را توسعه و افزایش داده و فرد را در حفظ آمادگی و قابلیت جسمانی و رفع و اصلاح نا هنجاریهای وضعیتی یاری نماید .

ضعف های بدنی و نا هنجاریهای وضعیتی به غیر از عواملارثب در اثر بیماریهای تمدن از قبیل ماشینی و صنعتی شدن زندگی ، عدم تحرک انسانها ، داشتن عادات غلط و نا پسند در طول زندگی روزمره و ساعات کار و تلاش در شبانه روز و عدم استراحت مناسب و کافی بوجود می آید .

طبق تحقیقات بعمل آمده ، در کشورهای مترقی بیش از 70 درصد کودکان ، نوجوانان و بزرگسالان به ضعفهای اندام تحتانی و بیش از 35 درصد به ضعف های ارگانیکی و ستون فقرات و در حدود 15 درصد به ضعف های هماهنگی و درصد کمتری نیز به انواع ضعف های اندام فوقانی دچار هستند . لازم به ذکر است که علائم ضعف های مذکور در جوامع شهری بزرگ بیشتر از جوامع شهری کوچک و روستایی به چشم می خورد .

بنابراین ، هدف از حرکات اصلاحی و ورزشهای درمانی به طور کلی سناخت دقیق ضعف ها و نا هنجاریهای بدنی و هماهنگی و تعادل بوده و در وهلة دوم انتخاب حرکات و تمرینات مناسب و اعمال آنها برای درمان و اصلاح نا هنجاریهای موجود می باشد .

علل و عوامل بروز ناهنجاریها

حرکات اصلاحی شاخه ای از علوم ورزشی و دانشی کاربردی در جامعه و بویژه در مدارس است که مشتمل بر اهداف عمده شناسایی ،آموزش ،پیشگیری ،بههبود و اصلاح ناهنجاری های بدن و عادات حرکتی بدن و عادات حرکتی افراد می باشد . از این رو شناسایی علل و عوامل مشترک بروز چنین وضعیتهای ناهنجار و آثار کلی این عوارض ضروری به نظرمی رسد . شایان ذکر است که برخی از این عوامل مربوط به وضعیت خود فرد و برخی دیگر مربوط به محیط و شرایط بیرونی اند هر چند جریان مستمر تحقیقات به انتشار نتایج تحقیقاتی منجر می شود که گاه دیدگاههای متفاوتی را در خصوص اهمیت و نقش این عوامل اظهار می دارد اما در یک نگاه اجمالی می توان اصلی ترین علل و عواملی را که موجب بروز ناهنجاری های وضعیتی کمی شود به شرح ذیل بیان داشت:

1-اختلالات ژنتیکی و مادرزادی ،مانند کسانی که با انواع انحرافات ستون فقرات چون کج پشتی یا انحراف ذپا ها به خارج و داخل یا کف پای صاف به دنیا می آیند. برخی از ناهنجاریهای موجود در نوزادان ، همانطوری که گفته شد ، در اثر اختلالات ژنتیکی و به صورت مادر زادی برای آنان رخ می دهد مثلاً کودکانی هستند که در هنگام تولد دارا یناراحتی و ناهنجاری وضعیتی در اندامهای طرف فوقانی و یا تحتانی و در مواردی نیز در بالا تنة خود هستند ، مانند کودکان دارای اسکولیوز و انحراف ستون فقرات و یا آنهایی که دارای انحنا و نا هنجاری در مچ پاها بوده و با پاهای کج به دنیا می آید که اغلب این موارد موضوع درمان در قالب مباحث حرکات اصلاحی قرار نگرفته و می بایست با مشاوره و راهنمایی متخصصی ارتوپدی بررسی و معالجه شود .