جهانگردی در جهان

صنعت جهانگردی در جهان :
بر اساس آخرین داده های سازمان جهانی جهانگردی ،که در ژانویه سال 2000 گردآوری و در ماه مارس 2000 انتشار یافته است، تعداد گردشگران در سطح جهان در سال 1999 برایر با 657 میلیون نفر بوده است ،که نسبت به سال قبل ،رشدی برابر با 3.2% داشته است .در همین سال نیز درآمد جهانی حاصل از جهانگردی برابر با ،حدود 455 بیلیون دلار آمریکا بوده است.
طبق آخرین داده ها (در سال 1999) فرانسه درصدر کشور های توریست پذیر جهان قرار داشته و بعد از آن به ترتیب کشور های اسپانیا،آمریکا،ایتالیا،چین،انگلیس،مکزیک،کانادا،لهستان و اتریش قرار داشته اند .
در سال 99 ایالات متحده آمریکا بیشترین درآمد ارزی رااز صنعت جهانگردی جهانی با درآمدی بالغ بر 73 بیلیون دلار به خود اختصاص داده است .همینطور بشترین هزینه پرداخت شده در صنعت جهانگردی نیز توسط ایلات متحده آمریکا برابر با 56.1 بیلیون دلار در سال 1998 بوده است .
صنعت جهانگردی در ایران :
صنعت جهانگردی در ایران از نیم قرن پیش با تشکیل اداره ای به نام “امور جهانگردی” در وزارت کشور شکل گرفت، تا فعالیت هایی در زمینه ایجاد تسهیلات مربوط به این صنعت را انجام دهد.اداره“امور جهانگردی” در سال 1320 جای خود را به “شورای عالی جهانگردی” داد .این سازمان که به عنوان متولی بخش جهانگردی در کشور محسوب می شود، در طی سالیان متمادی ،که بیش از هفتاد سال از عمرآن میگذرد، دستخوش تغییرات و تحولات گوناگونی گردید.
نهایتاَ در سال 1383 با ارائة لایحه دولت وبا تصویب مجلس شورای اسلامی با عنوان سازمان میراث فرهنگی وگردشگری و زیر نظر ریاست جمهوری شکل تازه ای به خود گرفت.تا بتواند با ایجاد راهکارهای مناسب،جهت بهرهبرداری از ظرفیتها و قابلیتهایبالقوه گردشگری در کشورمان سالانه پذبرای تعداد زیادی جهانگرد باشد .
درطی سالهایی که از زمان تشکیل این سازمان می گذرد ،همواره برنامه هاو طرح های متعددی جهت توسعة جهانگردی کشور،مطرح و گاهی نیز اجرا شده است.
یک از برنامه هایی که در اواسط دهه 40 و در اوابل دهة 50 با توجه به درآمد هنگفت ناشی از فروش نفت و رویای تبدیل شده ایران به جرگة کشورهای پیشرفتة صنعتی جهان مطرح گردید.
این برنامه که در قالب برنامه عمرانی پنج ساله چهارم کشور(51-46)جهانگردی به عنوان یک بخش مستقل در نظر گرفته شد. در سال 1350،یک سال قبل از پایان برنامه عمرانی چهارم،قرارداد طرح جامع توسعه جهانگردی ایران،بین سازمان برنامه و شرکت خارجی توریست کنسولت منعقد شد .
طبق این قرارداد توریست کنسولت ابتدا به مطالعه همزمان بازارهای موجود تقاضا برای جهانگردان در کشور و بررسی سیاست ها،منابع،اولویتهاو تسهیلات جهانگردی ایران می پرداخت و سپس نتایج حاصله را با منابع موجود کشور برای جذب جهانگردان و ایرانگردان تطابق می داد.انجام این طرح حدود دو سال و نیم (از مهر 1350تا1352)به طول می انجامید.
این طرح یک ار مهمترین طرح های ارائه شده در صنعت گردشگری ایران در قبا از انقلاب محسوب می شود، که متاسفانه طرح فوق که شامل چندین مجلد و بالغ بر 2000 صفححه و نقشه است،متاسفانه هیچگاه امکان اجرا را نیافت.
همچنین در طی همان سالها،چندین طرح مطالعاتی انجام گرفت،ولی هرگزبه مرحلة اجرا و عمل درنیامد ،که موارد زیر ازآن جمله است :
• طرح جامع جهانگردی کرانه های دریای خزر
• طرح ایجاد مراکزجهانگردی در کلاردشت و دشت نظیر
• طرح ایجاد مراکز جهانگردی در کرند
• طرح جامع آبهای معدنی سرعین و لاریجان
• طرح جامع جهانگردی جزایر کیش ومینو
• طرح جامع جهانگردی سد لتیان

صنعت جهانگردی ایران بعد ازانقلاب :
در سال 1358 به منظور جلوگیری از تداخل وظیفه و هماهنگ نمودن فعالیت های مسائل مربوط به امرجهانگردی در جهت اعمال سیاست صرفه جویی ،طبق مورخ 11/8/58 شورای انقلاب چهار شرکت(شرکت سهامی گشتهای ایران،شرکت سهامی مرکز خانه های ایران،شرکت سهامی مراکز جهانگردی برای ورزشهای زمستانی،شرکت سهامی تاسیسات جهانگردی)در یکدیگر ادغام گردیدو تحت عنوان سازمان مراکز ایرانگردی و جهانگردی با ساختار وخط مشی های جدیدو هدف متمایزاز گذشته شکل گرفت.(دبیرخانة شورای عالی ایرانگردی و جهانگردی،1373: 33)
اساساَ پس از پیروزی انقلاب اسلامی،ورود جهانگردان در سطح بین المللی به کشورافت شدیدی پیدا کرد و علل عمدة این کاهش شدید پس از انقلاب را باید دگرونی ارزش های حاکم بر جامعه،وقوع جنگ تحمیلی و عوارض وابسته بدان و عوامل دیگری دانست که در ذیل فهرست واربه برخی از آنها اشاره می شود:
• مشخص و مصوب نبودن اهداف و سایتهای جهانگردی
• تبلیغات استکبار جهانی به منظور مخدوش نمودن چهرة انقلاب اسلامی و ایجاد مشکلات سیاسی واجتماعی در سطح بین المللی برای به انزوا کشیدن جمهوری اسلامی
• عدم تطبیق و هماهنگی جهانگردان برخی از کشورهابا فرهنگ اسلامی
• کمبود امکانات مال برای توسعه و تجهیز تاسیسات مورد نیاز صنعت جهانگردی
• عدم هماهنگی و همکاری میان سازمان هاو نهاد های مرتبط با این مسئله
• بی ثباتی قیمتها،تورم و چند گانگی قیمتها
ب)عوامل درونی:
• کمبود نیروی انسانی متخصص به لحاظ خروج این دسته کارکنان از این بخش
• کمبود تاسیسات اقامتی برای پذیرایی ازگردشرانداخلی و خارجی
• فقدان نیروی کارآمد متخصص و با تجربه در سطح مدیدریت و راهبرد صنعت ایرانگردی و جهانگردی.
بطور کلی در سالهای اخیر سعی شده است که مشلات موجود در راه توسعه صنعت گردشگری ،نظیر وجود قوانین مختلف دست و پاگیرو موازی، مشکلات صدور ویزا،گمرکات،مشکلات اقامتی و غیره مرتفع شود و یا اینکه دسته کم تخفیف یابد ،که نتایج این اقدامات تا حدودی مثبت بوده است.
بدین ترتیب در سالهای اخیر تعداد گردشگران خارجی و ورودی (گردشگران فرهنگی)و درآمد ارزی حاصل نیز روندی افزایشی داشته است،اگرچه تا دستیابی به سطح آمارهای جهانی موجود،فاصله زیادی وجود دارد .

گردشگری در بسیاری از کشورهای بزرگ و کوچک جهان، یکی از بزرگ‌ترین و سودآورترین صنایع است. کشور ایران با پیشینه تمدنی کهن و جاذبه‌های متنوع و موقعیت برجسته اقلیمی، ضمن آنکه خواهان منافع اقتصادی از جمله اشتغال‌زایی و درآمد ارزی است، بر حفظ ارزش‌های متعالی و هویت فرهنگی، تمدنی خود نیز تاکید دارد.
کشور ایران علیرغم غنا و تنوع فرهنگی، ‌تمدنی،‌ زیست محیطی و آداب و رسوم، جایگاه و سهم متناسب با خد را در صنعت گردشگری کسب نکرده است. هدف کلی این تحقیق سهم متناسب با خود را در صنعت گردشگری کسب نکرده است. هدف کلی این تحقیق، شناسایی علل عقب‌ماندگی ایران در صنعت توریسم است. تا بتوان بر اساس آن، راه‌کارهای مناسب جهت استفاده لازم از آنها را فراهم نمود.
بدین ترتیب می‌توان امیدوار بود که در صورت تقویت این عوامل بتوان در این زمینه به رشد چشمگیری دست پیدا نمود. با در نظر گرفتن اهداف تحقیق، می‌توان سوالات زیر را با توجه به فرضیات مطروحه مورد توجه قرار داد:
1- چه عواملی بر توسعه صنعت گردشگری در ایران مؤثر هستند؟
2- درجه اهمیت هر یک از عوامل چگونه است و مؤثرترین آنها چه عاملی است؟
3- چگونه می‌توان در رفع عوامل مؤثر اقدام نمود و شرایط لازم را برای توسعه صنعت گردشگری مهیا نمود؟
در این تحقیق تلاش شد تا با استفاده از روش تحقیق میدانی. پاسخی برای پرسشهای مورد نظر یافته و پس از آن به اعلام عوامل مؤثر پرداخته شود.
عوامل مورد نظر که مبنایی برای ارایه فرضیات بوده و تحقیق مذکور بر مبنای آن طرح‌ریزی شد، عبارتند از اینکه وجود امنیت بعنوان مهمترین عامل، لزوم هماهنگی و همکاری بین سازمان‌های مربوطه، نیاز به امکانات زیربنایی و خدمات گردشگری و همچنین لزوم ایجاد سیستمی یکپارچه جهت بازاریابی و تبلیغات بین‌المللی از عوامل اثرگذار بر رشد و توسعه صنعت جهانگردی بشمار می‌رود.
با توجه به نتایج آماری کسب شده، فرضیه اول که عامل امنیت را مهمترین عامل تأثیرگذار بر رشد و توسعه صنعت جهانگردی در ایران دانسته و فرضیه‌هایی که عامل امکانات زیربنایی، عامل یکپارچگی بازاریابی و تبلیغات گردشگری و عامل لزوم ایجاد هماهنگی و همکاری در سازمان‌ها و نهادهای مرتبط در صنعت گردشگری را جزو عوامل تأثیرگذار بر رشد و توسعه صنعت جهانگردی در ایران می‌دانند، تایید گردیده است.
در نهایت، با توجه به تحقیق انجام شده و همچنین تجزیه و تحلیل اطلاعات بدست آمده، در جهت شناسایی راهکارهای رشد و توسعه صنعت گردشگری بین‌المللی در ایران، مواردی پیشنهاد گردیده است.