مقاله شرح و توصیف انواع ابرها در 28 صفحه ورد قابل ویرایش

شرح و توصیف انواع ابرها

الف: ابرهای بالا HIGH CLOUDS

1- ابرهای سیروس CIRRUS (CI)- این نوع ابر بصورت رشته های گسترده که به صورت پر مرغ یا یال اسب و یا انبوه موهای پریشان دیده می‎شود رنگ آن سفید است و سایه ندارد و خورشید و ماه از پشت آن بخوبی دیده می‎شوند. این ابر از کریستالهای یخ تشکیل شده است.

در طبقه بندی ابرها این نوع ابر بالاترین و نازکترین است و میزان برودت آن در 20000 پائی بین 36- درجه تا 41- درجه سانتیگراد است.

گوناگونی این ابر زیاد است و هنگامی که بصورت خیلی نازک- توری شکل و جدا از هم ظاهر می‎شود و با ابر سیرواستراتوس و آلتواستراتوس نیز ارتباطی برقرار نکرده باشد یعنی پس از این ابر دو ابر فوق الذکر به ترتیب ظاهر نشوند، معمولاً بعنوان علامت هوای خوب و پایدار شناخته شده است.

با افزایش بخار آب در این نوع ابر شکل آن از حالت رشته ای بصورت منگوله های زیر که به طور منظم و در یک ردیف پهلوی هم قرار دارند تبدیل می‎شود و اگر بعد از این نوع ابر، ابرهای پوششی سیرواستراتوس و آلتواستراتوس همراه باشد معمولاً می‎توان بعد از 24 تا 48 ساعت انتظار هوای نامساعد را داشت. هنگام طلوع و غروب خورشید اگکر رنگ این ابر در افق زرد یا متمایل به قرمز روشن باشد معمولاً این علامت مناسب برای هوای خوب فرد است.

لذا نام ابری که دارای و یا همراه با لغت نیمبو یا نیمبوس باشد به معنی باران زا بودن آن ابر است.

نکته: بعلت اهمیت خاص ابرکومولو نیمبوس که همیشه همراه با توربولانس TURBULANCE باران شدید HEAVY RAIN- رعد و برق THUNDER می‎باشد خلبانان این ابر را به نام (SEA BEE) می گویند.

یکی از کتب پراهمیت سازمان جهانی هواشناسی WMO کتاب اطلس ابر است که با مراجعه به آن و مطالعه عمیق در مورد انواع ابر- ساخت و ارتفاع آن می‎توان اطلاعات دقیقتری درباره ابر به دست آورد.

باستناد کتاب دیربانی ابر به شماره 407 : WMO : NO ارتفاع ابر بر حسب عرضهای مختلف به قرار زیر است:

ارتفاع ابر در منطقه قطبی مناطق معتدله منطقه حاره

بالا- پا(25000 تا 10000) پا(45000 تا 16500) پا(60000 تا 20000)

متوسط - پا(13000 تا 6500) پا(23000تا 6500) پا(25000تا 6500)

پائین- پا(6500 تا سطح زمین) پا(6500تا سطح زمین) پا(6500تا سطح زمین)

این ابر بر اثر نوسانات و جنبشهایی که در لایه نازکی از ابر سیروس یا سیرواستراتوس قرار دارند و در دمای خاصی نیز ناپایدار هستند شکل می گیرند. بهرحال این ناپایداری معمولاً در زمان محدودی انجام می‎شود.

ابر سیروس و سیرواستراتوس در بعضی اوقات سریعاً تبدیل به ابر سیروکومولوس شده ولی بعد از مدت کمی فرم اصلی خود را به دست می آورند که هیچگونه نشانه ای از ابر سیروکومولوس CIRRO COMULUS (Cc) در آن مشاهده نمی‎شود. این نوع ابر غالباً بشکل کرکهای منگوله ای دیده می‎شود و معمولاً این نوع ابر همراه با هوای خوب می‎باشد.

اگر ضخامت این ابر افزایش یافته و سایه آن نیز تیره تر شده و بعد از آن همراه با ابر آلتواستراتوس باشد احتمال وقوع باد و باران موجود است.

ب- ابرهای متوسط MEDIUM OR MIDDLE CLOUDS

1- ابر آلتوکومولوس ALTOCUMULUS (Ac)

این نوع ابر شبیه توده عظیمی از حبابهای کوچک که به رنگ سفید یا مایل به خاکستری است و بعضی قسمتهای آن دارای سایه است دیده می‎شود. حبابهای تشکیل شده این ابر همراه با نظم خاصی پهلوی هم قرار دارند. اگر در ارتفاعات بالا باد شدید در حال وزش باشد این ابر تغییر شکل یافته و به صورت عدسی های پراکنده در یک یا چند لایه ملاحظه می‎شود.

این نوع ابر را آلتوکومولوس لنتی کولاریس ALTOCUMULUS LINTI CULARIS یا آلتوکومولوس عدسی شکل گویند.

شناخت این نوع ابر برای خلبانان هواپیماهای کوچک دارای اهمیت است زیرا با مشاهده این ابر می‎توان به باد شدید در ارتفاع برابر با این لایه پی برد. در ابر Ac خورشید و ماه به سختی دیده می‎شوند و با افزایش ضخامت آن دیگر مشاهده نمی‎شوند.

2- ابر سیرواستراتوس CIRRO STRATUS (CS)

این نوع ابر بصورت تور خیلی نازک در آسمان دیده می‎شود و خورشید و ماه از ماورا، آن قابل رویت اند.

رنگ این ابر سفید متمایل به شیری است. بعلت انعکاس و نحوه شکست نور خورشید یا ماه بر روی کریستالهای یخ آن همواره هاله ای در اطراف خورشید و ماه ملاحظه می‎شود.

با افزایش بخار آب و ضخیم شدن ابر سیرواستراتوس قطر هاله کوچکتر می‎شود. میانگین ارتفاع این ابر از سطح دریای آزاد (ALTI TUDE) حدود 28000 پا است.

اگر این ابر مانند ابر سیروس در اثر تراکم مجدد بخار آب در ارتفاعات بالای ابر Cu کومولوس و یا Cb کومولونیمبوس تشکیل شود و اگر ضخامت ابر سیرواستراتوس که بعد از ابر سیروس ظاهر می‎شود زیاد شده و پس از آن با ابر آلتواستراتوس مشاهده شود با احتمال حدود 80% بارندگی در 24 یا 48 ساعت آینده موجود می‎باشد.

3- ابر سیرو کومولوس CIRRO COMULUS (Cc)

این ابر به صورت منگوله های ریز یا درشت بوده و معمولاً بدون سایه می‎باشد ولی گاهی در اثر ضخیم شدن این ابر کمی در مقابل نور خورشید مشاهده می‎شود. میانگین ارتفاع این ابر حدود 22000 پا از سطح دریای آزاد است.

ذیلاً نمونه های مختلف آلتوکومولوس همراه با توضیحات مختصر آن ارائه می‎شود.

ابر آلتوکومولوس نوع 3 بنام ALTOCUMULUS TRANSLUSIDUS

ابر آلتوکومولوس ترانس لوسی دوس ALTOCUMULUS TRANSLUSIDUS

قسمت اعزم این ابر تقریباً همگی در یک لایه هستند و ضمناً قسمت اعزم آن شفاف است این ابر دارای ضخامت مساوی و یکنواخت است با وجود آنکه اغلب آنها پیوسته است ولی در بین آنها فواصلی وجود دارد که آسمان از آنها دیده می‎شود. این ابر درکلیه فصول دیده می‎شود و تقریباً نشانه پایداری هوا است.

- ابر آلتواستراتوس (As) ALTOSTRATUS

این ابر مایل به خاکستری یا مایل به آبی به صورت ورقه ای یا لایه ای شیاردار بوده که ظاهرش به صورت رشته رشته یا یکنواخت است. این ابر قسمتی یا تمامی آسمان را می پوشاند. بعضی از قسمتهای این ابر بقدری نازک است که حداقل فقط محل خورشید را از پشت آن می توان دید و از این نظر شبیه شیشه مات است در این ابر دیگر هاله دیده نمی شود.

ارتفاع تقریبی این ابر حدود 13000 پا از سطح زمین است. هنگامیکه ابر آلتواستراتوس در ادامه ابر سیروس و سیراستراتوس باشد احتمال وقوع بارندگی در شش تا 14 ساعت آینده حدود 90% است. مساله مهم این ابر ضخامت ان است که در مواقع مختلف از 1000 پا تا 7000 پا تغییر می کند.

ج- ابرهای پائین LOW- CLOUDS

1- ابر استراتوکومولوس (Sc) STRATO COMULUS

این نوع ابر به صورت تکه های گسترده یا به صورت لایه ای یا به صورت غلطک ها مشاهده می شود. کوچکترین تکه این ابر به طور منظم گسترده شده و آسمان را پوشانیده و برنگ خاکستری که در بعضی قسمتهای آن تیره و کدر است مشاهده می شود.

این نوع ابر از پایین و به صورت گسترده و یکنواخت مشاهده می شود و بعضی از قسمتهای آن کم ضخامت و در نتیجه رنگ آن خاکستری و رنگ بعضی قسمتها که ضخامت زیادی دارند تیره است. شکل ظاهری این ابر به صورت تکه های گرد و غلنبه با غلتکهای پهلوی هم می باشد و گاهی نیز جدا از هم قرار می گیرند. لذا چنانچه این ابر تمامی آسمان را پوشانیده باشد شخص ناظر آن را به صورت امواج مشاهده می کند.

ابر استراتوکومولوس (SC) در زمستان بیشتر مشاهده شده و ارتفاع کف آن پایین تر از حد معمول بوده و حدود 1000 پا از سطح دریای آزاد است. میانگین ضخامت این ابر حدود 1400 پا است لذا می توان گفت که این ابر دارای ضخامت کمی است ولی گاهی نیز کاملاً توسعه یافته و ضخیم میشود و هوای تیره ای را ایجاد می کند. بعضی مواقع قسمتهایی از این ابر که ضخامت کمی دارند شکسته شده و نور خورشید از این شکافها به زمین می تابد و گاهی نیز برای چند روز متوالی آسمان پوشیده از این ابر باقی می ماند.

معمولاً در قسمتهای تیره این ابر جریانات عمودی (UP- DRAFT) وجود داشته که باعث تکانهای شدید هواپیمائی که در بالا و پایین این ابر پرواز می کنند می شود.

هنگامی که این ابر به صورت غلتکهای خوابیده و پهلوی هم مشاهده می شوند این دلیل خوبیست برای وجود باد در آن ارتفاع. اگر هنگام مشاهده این ابر باد در سطح زمین قوی نباشد در این صورت می توان انتظار داشت که در ارتفاع بالای لایه این ابر باد قوی موجود است.

2- ابر نیمبواستراتوس (Ns) NIMBO STRATUS

ابر نیمبواستراتوس در لایه های مختلف و در سطح پایین تشکیل می شود و تقریباً یکدست و برنگ خاکستری تیره است. ابر نیمبواستراتوس از تغییر شکل ابر آلتواستراتوس که به سمت پایین ضخیم شده و گسترش یافته ایجاد می شود و گاهی نیز کف آن به سمت پایین کشیده می شود و ابتدا به صورت ابرهای پایین و تکه تکه که بسمت زمین سرازیر است دیده می شود که بعداً این ابرها بهم می پیوندند وتقریباً یک لایه یک نواخت ایجاد می کنند. پس از پایان بارندگی این ابر شکسته می شود. در زیر این ابر اکثراً ابرهای ناهموار و سیاه رنگ مشاهده می شود.

ابر نیمبواستراتوس به طور معمول ابر باران زا است ولی باران شدید تولید نکرده بلکه باران و برف باریده از این ابر معمولاً مداوم است. کف این ابر ندرتاً از 6500 پا از زمین تجاوز می کند و ارتفاع آن از سطح دریای آزاد بطور مشخص تغییر می کند ولی ارتفاع معمولی آن حدود 2000 پا از سطح دریای آزاد MSl است. مدت تداوم فعالیت این ابر بستگی به میزان گسترش و بزرگی آن و نیز به شرایط هوای متلاطم همراه با این ابر دارد.

معمولاً فعالیت این نوع ابر فقط چند ساعت است ولی در زمستان ممکن است برای چندین روز فعالیت داشته باشد.

افزایش فشار بارومتر و تغییر جهت باد از علائم مشخصه باز شدن هواست.

3- ابر استراتوس ST RATUS

ابریست در ارتفاع پایین که به صورت یکنواخت کلیه آسمان را می پوشاند و شبیه مه است ولی بر روی زمین گسترش ندارد. اگر ضخامت ابر استراتوس کم باشد آسمان ظاهری غبار آلود خواهد داشت ولی در دیگر زمانها این ابر بصورت یکدست مشاهده می شود که در واقع ضخامت آن به چند صد پا خواهد رسید.

هنگامی که این ابر شکسته می شود و تبدیل به فراکتواستراتوس FRACTOSTRATUS می شود. ابر فراکتواستراتوس Fsبا هر نوع ابر دیگر می تواند همراه باشد. این ابر هنگامی بارندگی و پس از آن معمولاً در بین ابرهای نیمبواستراتوس (Ns) شکل می گیرد.